از کودکی به این امید راه نوجوانی و جوانی را طی میکنیم که در بزرگسالی شغل خوبی داشته و در کارمان موفق باشیم. با هر معیار فردی و اجتماعی یا اکتسابی و غریزیای که شغل خوب و موفقیت شغلی را تعریف کنیم باور کردهایم که تحصیلات در نوع و موفقیت کاری ما سهم مهم و زیادی را دارد. اما اگر بر این باور هستید که پس از اتمام دانشگاه و گذراندن واحدهای درسی، کار تمام شده و دیگر چیزی برای یادگیری در مسیر رسیدن به موفقیت شغلی باقی نمانده است، پیشنهاد میدهم حتماً به خودتان شک و تردید راه بدهید.
نه تنها مهارتهای فنی و انسانیای وجود دارند که در کلاس درس تدریس نمیشوند و باید آنها را در اجتماع و محیط کار درباره شغلتان بیاموزید بلکه با توجه به سرعت رشد علم و تکنولوژی هر روز ابزار کاری جدیدی روبهرویمان قرار میگیرد که باید از آن سر در بیاوریم؛ نرمافزارها و اپلیکیشنها، نمونه ملموس این ادعا هستند که کار را در نگاه نخست، دشوار و در نگاه دقیقتر، نیازمند یادگیری میکنند. پس هم «ز گهواره تا گور دانش بجوی» و هم «ز استخدام تا بازنشستگی مهارت آموز».
تازهکارها و کهنهکارها!
کسانی که تازه وارد دنیای کار میشوند بیش از هر کس دیگری نیازمند مهارتآموزی و آشنایی با بخشهای عملی و کاربردی مشاغل مختلف هستند اما کهنهکارها هم نباید مغرور بشوند و فراموش کنند که روزآمد کردن اطلاعات و آموختههایشان، امری مهم و ضروری برای حفظ جایگاه شغلیشان است. همه شاغلان باید بدانند که بهبود کار نیازمند فراگیری دانشهای کاربردی جدید و آموختن دانستههای به روز و مرتبط با حوزه کاری خودشان است اما دانستههای عمومی مانند علوم کامپیوتر و زبانهای خارجی هم در بالا رفتن مهارتهایشان بسیار کمککننده است.
چه نوع مهارتهایی را بیاموزیم؟
هر فردی لازم است که دانش و تواناییهایاش را در سه زمینه تقویت کند:
- مهارتهایی را فرا گیرید و تقویت کنید که به شما در انجام بهتر وظایف کنونی شغلتان یاری میرساند. اگر دیدید که یک روش و الگوی کاری در کسب همان نتایج مطلوب و مورد نظر بسیار موثر است، اجرای آن را به خوبی یاد بگیرید. به طور مثال، استفاده از یک نرمافزار کامپیوتری نوین یا استفاده از یک ابزار و فن جدید تعمیر ماشینآلات کارگاه، میتواند به شما کمک کند.
- برخی مهارتها برای آینده در کارتان مورد نیازند. این طور در نظر بگیرید: شرکت شما با کشورهای خارجی مکاتبه تجاری دارد ولی شما این مهارت را نمیدانید و در ضمن دانشی که از زبانهای آن کشورها دارید، اندک است.این فعالیت موسسه فرصت خوبی در اختیارتان گذاشته که میتوانید از آن استفاده کنید. شرکت رو به توسعه است و به نمایندگان فروش در آن کشورها نیاز خواهد داشت. پس میبینید که کمی دقت و آیندهنگری فرصتهای بیشتری را نمایان خواهد کرد که به همراهشان مهارتهایی لازم خواهند شد.
- دانشها و قابلیتهای دسته سومی هم هستند که موسسه و مدیر یا مدیرانش، آنها را ارزشمند و مفید میخوانند. آنها را بیاموزید. اگر داشتن تواناییهایی مانند خوب صحبت کردن و عرضه و نمایش محصولات، مورد توجه آنهاست، به این مقوله بپردازید و این گونه تواناییهایتان را تقویت کنید. اگر آگاهی از دانش فنی و حرفهای از ماشینها و دستگاهها یا حسابداری برای شرکت شما ارزشمند است گزینههایی پیش رو خواهید داشت که میتوانند زمینههای بهتر شدن جایگاه شغلی و ترفیعتان را فراهم کند.
زمانی که مشغول آموختن هر یک از این نوع مهارتها هستید، آنها را در جریان کار هر روزتان نیز وارد کنید. شما به کارگیری این تواناییها را تمرین میکنید و به همراه آن دانش تئوری را هم میآموزید. این فرآیند یک تعامل دو جانبه را به وجود میآورد که در نهایت به بهبود کارکردتان منجر خواهد شد. هر چه بیشتر تمرین کنید، عملکردتان بهتر و بهتر میشود.
همواره به دنبال فرصتهای جدید یادگیری باشید. اگر چندین گزینه پیش رویتان قرار گرفته و اجازه دارید یکی از آنها را برای انجام دادن انتخاب کنید، پروژهای را برگزینید که باید برای انجام دادنش، دامنه اطلاعات و تواناییهایتان را افزایش دهید. کار سخت و پر زحمتی است اما در طولانی مدت نتیجههای خوبی به همراه خواهد آورد.
افزایش دانش و مهارت، شما را از میان گروهی کارمند که هم ردیفتان هستند، مشخص و برجسته خواهد کرد. زمانی که مدیرتان پروژهای جدید را معرفی کرد در آن شرکت کنید زیرا فرصتی برای آموختن و محک زدن آموختههایتان به دست میآورید. چنین پروژههایی، امکان همکاری و گفتوگو با اشخاص بزرگ و توانا را در اختیار میگذارند. اگر بتوانید تنها به تواناییها، استعدادها، آموختهها و مهارتهای عملیشان سرک بکشید بدانید راه آموختن و ارتقاء مهارتهای شغلی را به راحتی به دست آوردید.
یادتان نرود که همواره درصدد ارزیابی کیفیت کارتان باشید. یک کارمند و مجری خوب و تیزهوش، هر چقدر هم که زیاد آموخته باشد تا زمانی که آنها را عملی نکند نمیتواند از آموختهها و مهارتهایش سودی ببرد و مهم این است که خود را محک بزند. چنین فردی هرگز خود را بهترین نمیداند. از همکاران، مدیر، سرگروهها و حتی آنهایی که زیر نظرتان کار میکنند، نظرشان را درباره عملکرد خودتان بپرسید و البته بدانید که خودتان هم باید عملکردتان را بررسی کنید. کارهایی را که باعث پیشرفت و بهبود موقعیتتان شدهاند بشناسید و دلیلهای شکست و کندی کارهایتان را هم بیابید. روشهای مفید را به کار گیرید و آنها را بر اساس تغییراتی که روی میدهند، سازگار و قابل انعطاف کنید. راهکارهای نامناسب و غیرپاسخگو را حذف کرده و به فکر روشهایی مفید و کارآمد باشید.
مشاوره و راهنمایی خواستن از اشخاص با تجربه و استادکار، امری واجب و ضروریست. هیچ کس در انجام هیچ کار جدیدی از نصیحتها و توصیههای اهل فن بینیاز نیست زیرا فرد از تمامی راهها و روشها با خبر نیست و نمیداند که چالشهای پیشرو را باید چگونه پشت سر بگذارد. شما نیز از این کار غافل نشوید. همه اینها فرصتهای مناسبی برای آموختن نکاتی هستند که بسیار کمکتان خواهند کرد.
مهارتهای ضروری برای همه
در هر شغلی لازم است فرد مهارتهای ویژهای را بیاموزد اما برخی مهارتها وجود دارند که همه باید یاد بگیرند. این مهارتهای همگانی را هم از یاد نبرید. مهارتهای فردی از این دسته مهارتها هستند.
مهارت و قدرت سخنوری: بسیاری از فارغالتحصیلان این توانایی را ندارند تا از طریق تلفن یا حضور در نشستهای کاری شرکت را معرفی کنند. برخی کارشناسان معتقدند اگر فردی توانایی خوب صحبت کردن یا معرفی را نداشته باشید نمیتوانید به سازمان خود در توسعه کسب و کارش کمک کند. بکوشیددر کنار گروههای کوچک، مهارت سخنوری خود را تقویت کنید. در نشستها و همایشهای عمومی شرکت بروید و فکر کنید مهمترین مطالبی که حاضران تمایل به دانستن آنها دارند، چه مطالبی هستند و توقع چه عکسالعملی را از آنها در برابر هر صحبتی دارید.
مدیریت شرایط گفتوگو: گفتوگو و برخوردهای تنشزا بیشتر روزها در محیط کار رخ میدهد و کسی که قادر به کنترل و مدیریت موثر آنها نباشد، شرایط دشواری خواهد داشت. راهحل این است که به جای عملکرد احساسی بر نتیجه تمرکز کنید. سعی کنید دیگران را منطقی تلقی کنید تا اعتمادشان را جلب کنبد. در این حالت، بدانید در مقابل شما موضع نمیگیرند. حتی اگر موضوع ناخوشایندی در میان باشد، مذاکره و صحبت میکنند. سپس میتوانید دیدگاهها و نظرات خود را با آنها در میان گذاشته و از آنها بخواهید به آن عمل نمایند. اگر شنونده خوبی برای نظر آنها باشید، آنان نیز با شما راحت خواهند بود.
مهارت در کار گروهی: در یک سازمان ممکن است افراد عقیدهها و افکار مختلفی داشته باشند که هرکدام قابل احترام است اما این همان چیزی است که گاه افراد مختلف با آن آشنایی چندانی ندارند. فرد باید مهارت کار با گروه را داشته باشد. نداشتن این مهارت میتواند مشکل جدی از قبیل نداشتن اعتبار در محیط کار و حتی خاتمه کار را به وجود آورد. بپذیرید که حتی ممکن است با دارا بودن مدرک تحصیلی بالاتر در برابر افرادی که تجربه بیشتری دارند در جایگاه یک کارشناس قرار بگیرید. اصل کلیدی اینجا هم تکرار میشود؛ بیشتر از آنچه صحبت کنید به نظر دیگران گوش کنید و اگر نظر آنها مخالف شما بود به آنها احترام بگذارید.
علاوه بر مهارتهای فردی، لازم است دو نکته را فراموش نکنید:
اطلاعات بهروز داشته باشید: استادان دانشگاه اهمیت خواندن خبرهای روزانه را یادآوری نمیکنند. اما هیچ چیز تاثیرگذارتر از این موضوع نیست که یک فرد از خبرها و مسایل مرتبط با صنعت یا شغلش آگاه باشد. کار دشواری نیست؛ از رسانههای عمومی میتوانید روزانه خبرهایی درباره شغلتان را کسب کنید و با جستجو و صحبت با همکاران با سابقهتر هم اطلاعات تخصصی و قدیمی را جویا شوید. داشتن اطلاعات بهروز، تأثیر شگفتانگیزی بر هر فرد به ویژه مدیران خواهد داشت. البته نشریههای تخصصی رشته و شغل خود را هم توسعه دهید. مشورت اینجا کلید خوبی برای یافتن آنهاست.
زمان را مدیریت کنید: شاید یک فرد تازهکار چنین تصور کند که باید به هر درخواستی پاسخ مثبت بدهد اما او حتماً نمیداند که این امر، او را در مدیریت زمان دچار مشکل میکند. همین امر، ممکـن است موجب غفلت او از یک فعالیت مهم شود که برای مدیرانش یک اشتباه یا سهلانگاری تلقی میشود. مدیریت زمان، مدیریت انرژی و توجه را نیز شامل میشود. پس راحت باشید و از مدیرتان برای اولویتبندی کارها و تعیین اهداف کاربردی کمک بگیرید. نسبت به امور و وظایفی که به شما واگذار میشود آگاه باشید و در دورههای زمانی مختلف از خودتان بپرسید که آیا آنها در راستای برنامههای شما قرار دارند، به ارتقاء یا پیشرفت مهارتهای شغــلی شما کمک میکنند.
آن کسی که همواره تلاش میکند، مهارتهایش را بهبود میدهد، دانش و معلومات جدید و بهروز یاد میگیرد، پیروز میدان رقابتهای شغلی خواهد بود. اگر چه ممکن است کوششهای مقطعی شدید و پر سرعت، نتیجههای درخشانی به بار بیاورند اما کوتاه مدت و زودگذر خواهند بود. این چنین کارمندی نخواهد توانست چون اولی مانند دونده استقامت پیش میرود و موفقیتهای دراز مدت و بادوام کسب میکند.
گوشواره:
همواره به دنبال فرصتهای جدید یادگیری باشید. اگر چندین گزینه پیش رویتان قرار گرفته و اجازه دارید یکی از آنها را برای انجام دادن انتخاب کنید، پروژهای را برگزینید که باید برای انجام دادنش، دامنه اطلاعات و تواناییهایتان را افزایش دهید. کار سخت و پر زحمتی است اما در طولانی مدت نتیجههای خوبی به همراه خواهد آورد.
منبع: مجله بهداشت زنان
