بوی عید را میشود در بین شلوغی پیادهروهای بازار استشمام کرد. بوی سبزه، ماهی، سر و صدای دستفروشها و ترس از جیببرهای حرفهای، اکثر ما را از انتخاب بازار اصلی تهران برای خرید شب عید به پاساژهای لوکس در خیابانهای غیر مرکزی سوق میدهد. چند سالی هست که حتی در پیادهروهای مقابل این مراکز خرید هم دستفروشها کارشان سکه شده است و بدون هزینهای برای اجاره و شارژ، سود شب عید خودشان را به دست میآورند. اما خرید کردن چه در دالانهای تو در توی بازار اصلی و چه در مراکز خرید مجلل کار دشوار و تا حد زیادی برای خانمها لذتبخشی است.
بدون برنامه، یله و رها و حتی تنها قدم زدن در بین شلوغی مردم که بوی عید و زندگی نو میدهد، برای هر کسی میتواند تفریح خوبی باشد. طراوت و نشاط از این پیادهروی زمانی بلند مدت و ماندگار میشود که مسحور فروشندگان حرفهای و سمج نشویم و وقتی به خانه برمیگردیم با چند تا پلاستیک خنزر پنزر ارزان قیمت که نمیدانیم برای چی خریدیم و یک فهرست نخریده از لوازم ضروری تنها نمانیم.
چه زمانی خرید کنیم؟
به بهانه شب عید، خرج کردنهای بیمورد گریبان بسیاری از خانوادهها را میگیرد و این عمل هر ساله هم تکرار میشود. تابلوی حراج آخر فصل و شب عید، نظر بسیاری را به سمت فروشگاهها جلب میکند و دیدن اجناس متنوع با قیمتهای پایینتر از حد معمول، اشتیاق کاذبی را برای خرید در ما ایجاد میکند که مقابله با آن در حرف شدنی است و برندگان اصلی، برخی از فروشندگانی هستند که از نیاز کاذب مردم سوءاستفاده میکنند و دست به گران فروشی میزنند.
شاید اگر به خودمان یاد بدهیم که در زمان نیاز و بر اساس برنامه در طول سال خرید کنیم و یک باره برای خرید شب عید به بازارها هجوم نبریم نه تنها قیمتها چندان افزایش پیدا نکنند بلکه با مشکلاتی مثل خریدهای عجلهای و ورود اجناس نامرغوب به خانهها هم کمتر مواجه شویم. واقعیت آن است که بیشتر مردم خریدهایشان را به اواخر اسفند ماه موکول میکنند و باور عمومی این شده است که فروشندگان اجناس را ارزانتر عرضه میکنند. در حالی که خریدار وقت کمتری برای انتخاب خواهد داشت و احتمال اینکه بتواند خرید بهتری انجام بدهد برای او محدودتر میشود و جالب است که فروشندگان حاضر نیستند ذرهای از مبلغ را هم به عنوان تخفیف کم کنند.
تنها مساله خرید بهتر و ارزانتر هم نیست. ظهور دست فروشهای غیرقانونی و ترافیک به ویژه در خیابانهای منتهی به مراکز خرید، باعث اتلاف انرژی، آلودگیهای صوتی و هوا شده است و مهمتر از همه اتلاف وقت بخش جدانشدنی از خرید شب عید شده است.
اگر چه حراجهای فصلی، نیازمند اخذ مجوز از شورای اصناف است و این شورا با ارائه مجوز به این گونه واحدها بر قیمت و کیفیت کالاهای عرضهشده در چارچوب حراجهای فصلی در واحدهای صنفی نظارت میکند، اما در آخرین ماه سال، بازار عرضه کالاها رنگ و بوی دیگری بهخود میگیرد و بسیاری از عرضهکنندگان محصولات مختلف با مجوز یا بی مجوز نسبت به تأمین مایحتاج شب عید مردم اقدام میکنند.
چگونه و چرا خرید کنیم؟
به هر حال هر فردی در هر زمانی از سال نیازهای برنامهریزی نشدهای دارد که او را وادار میکند تا به بازار شلوغ و غیر قابل اعتمادی مثل بازار شب عید بپیوندد. چه زود و چه دیر به این بازار پیوستید، بهتر است قبل از شروع کار، فهرستی از اقلام مورد نیاز خود را تهیه کنید و در صورت امکان با سوال از افراد مطلع و یا جستجو در اینترنت، مکانهای مورد نظر خود را برای خرید انتخاب کنید و با به همراه داشتن یک نقشه دقیق راهی شوید. در این حالت هم در وقت خود صرفهجویی کردهاید و هم از خرید لوازم مورد نیاز خود چیزی را فراموش نکردهاید.
در صورتی هم که بودجه در نظر گرفته شما برای خرید عید محدود است، با اولویتبندی اقلام مورد نیاز خود سعی کنید تا ابتدا لوازم مهمتر را خریداری کنید و خرید اقلامی که کمتر ضروری است را به ماههای بعد واگذار کنید. این نکته را هم درنظر بگیرید که در روزهای پایانی سال، برخی فروشندگان اجناسی را که مدتها در مغازه خاک خورده است، در قالب حراج و یا ارزان فروشی به مردم عرضه میکنند. پس مراقب باشید تا گول ارزان بودن اجناس را نخورید و کیفیت را فدای کمیت نکنید. هنگام خرید به کیفیت و سالم بودن جنس بسیار دقت کنید زیرا اگر جنس خریداری شده معایبی داشته باشد، هم باید دوباره زمانی را برای تعویض آن صرف کنید و هم ممکن است فروشنده زیر بار پس گرفتن یا تعویض آن نرود. به علاوه، هنگام خرید کالاهای خوراکی به کیفیت آن بیشتر از کمیت دقت و به تازگی آن هم توجه کنید. چه بسا برخی مواد خوراکی مانده و فاسد را در بستهبندیهای بسیار زیبا عرضه کنند و شما قادر به تشخیص سلامت آنها نیز نباشید. بنابراین سعی کنید اقلام خوراکی خود را از فروشگاهها و مغازههای معتبر خریداری کنید.
علاوه بر تگرانیهایی مثل اینکه چی را از کجا بخریم یهتر است به نحوه رسیدن به مراکز خرید هم فکر کنیم؛ برای رسیدن به مراکز خرید یهتر است از وسایل نقلیه عمومی استفاده کنید زیرا هم شما را سریعتر به مقصد میرسانند و هم با مشکل یافتن جای پارک مواجه نخواهید شد. البته به این روش از ترافیک شهری هم به میزان قابل ملاحظهای کاسته میشود. اگر شاغل نیستید و در ساعتهای اولیه روز امکان خرید برای شما فراهم است، پس تا حد امکان در ساعات اولیه روز خرید خود را انجام بدهید. زیرا هم ترافیک در صبح کمتر است و هم بسیاری از افرادی که شاغل هستند سعی میکنند بعد از ظهر برای خرید بیرون بروند که در این صورت ازدحام در خیابان، معابر و مغازهها چند برابر میشود.
با فروشندگان سمج چهکار کنیم ؟
برخی فروشندهها روشهای عجیب و غریبی برای ترغیب مشتریانشان به خرید کالاهایشان دارند! به تازگی تحقیقات جالبی روی فروشندهها و خریداران آمریکایی انجام شده تا محققان بفهمند با چه مهارتهایی یک مغازهدار میتواند اجناس خود را به مردم بفروشد. مغازهدارها حقههای زیادی را به عنوان راهکار قالب کردن کالایشان به مشتری عنوان کردند که مهمترین آنها به این شرح است:
- چسباندن آگهیهای تبلیغاتی فراوان با عنوان «خرید واقعی» روی شیشه مغازهها
- کشاندن ذهن مشتری به این سمت که در قبال مبلغی که میپردازد، کالای با ارزشتری دریافت میکند.
- تبلیغ زیاد کیفیت و جنس کالا تا مشتری احساس خوبی نسبت به خریدش داشته باشد.
جدیدترین تحقیقی هم که در مورد میزان رضایت خریدار از خریدش انجام شده، نشان داده است که یک خرید خوب و رضایت خریدار بستگی مستقیم به گزینههای موجود دارد یعنی هر چه قدر خریدار کالاهایش را از بین گزینههای متنوعتری انتخاب کند، میزان رضایتش از خرید هم بالاتر میرود. پس بهتر است که برای خرید کالای موردنظرتان به مراکزی بروید که از آن نوع کالا در مدلها و طرحهای مختلفی داشته باشند.
اما نباید فراموش کرد که فروشندگان مانند روانشناسانی قهار میدانند هر کسی در برابر کلمه «تخفیف ویژه» نمیتواند مقاومت کند و با این ترفند مشتریان زیادی را به مغازه خود میکشانند. عنوان حراج در بسیاری از موارد دروغی بیش نیست و فروشنده با تغییر دادن قیمت کالا و نوشتن عنوان حراج همان میزان تخفیف را به قیمت جنس اضافه میکند و با یک حیله خریدار را قانع میکند تا خرید کند. پس شما میتوانید مانند یک خریدار حرفهای عمل کنید و به مغازههایی که کالاهای خارج از نیاز شما دارند کوچکترین توجهی ننمایید، اینطوری وقتی که از خرید روزانه یا آخر سال به خانه برمیگردید با انبوهی از اجناس رنگارنگ که کمترین احتیاجی به آنها ندارید، مواجه نمیشوید.
یکی بخر، دو تا ببر
گاهی فروشندگان ازحس منفعتطلبی مشتریان استفاده و آنها را وادار به کاری میکنند که در ظاهر به نفعشان است اما در واقع بیشترین سود را خود فروشنده میبرد. برای اینکه این موضوع را بهتر درک کنید بهتر است این مثال را بخوانید: حتما برای یک بار هم که شده روی مغازههایی عناوینی این چنینی را دیدهاید: «یکی بخر، دو تا ببر»، «تنها با ۱۰ هزار تومان خرید، در قرعهکشی آخر سال ما شرکت داده میشوید» یا خیلی عبارتهای دیگر.
تحقیقی در ژاپن روی دو گروه از مردم که عاشق سوشی (نوعی غذای ژاپنی) بودند انجام شد و در طی آن به گروهی برنامهای دادند که خرید ۱۰ ساندویچ سوشی جزو آن برنامه بود و به گروه دوم هم همان برنامه غذایی ارایه شد علاوه بر ذکر این عنوان که با خرید هر ۱۰ ساندویچ سوشی یکی هم به صورت رایگان دریافت میکنند. نتیجه این شد که گروه دوم بیشتر به آن برنامه علاقه نشان دادند و از این طریق فروشنده ساندویچهای سوشی هم پول خوبی به جیب زد چون ارایه یک ساندویچ مجانی در برابر هر ۱۰ ساندویچ هزینه چندانی برایش دربرنداشت. نتیجه اخلاقی این قسمت هم این است که آدم با طناب مجانی خود را دار نمیزند و نتیجه کلی این تحقیقات هم این حقیقت تلخ را ثابت کرد که متاسفانه حساب و کتابهای نا به جا و تفکرات غیرمعقول باعث خرید کالاهای خارج از نیاز و بدون استفاده میشود. اما ماهی را هر وقت از آب بگیرید، تازه است. از همین امسال تمرین گول نخوردن در برابر فروشندگان زیرک را جزو برنامههای روزانهتان قرار دهید!
گوشواره یک:
توصیههای ایمنی:
– از خرید موادی که ضرورت چندانی ندارند، بپرهیزید.
– بدون فهرست خرید به فروشگاه نروید.
– در آخر هر فصل خرید کنید تا همان جنس و کالا را با قیمت نازلتری خریداری کنید.
– مبالغی که خرج می کنید را یادداشت کنید.
– از کارتهای اعتباری استفاده نکنید؛ بر اساس یک پژوهش رفتارشناسی، انسانها در زمان خرید با کارت اعتباری تصور درستی از مبلغ خرج شده ندارند و پس از بررسی نهایی متوجه میشوند چه میزان خرج شده است. ( رفتارشناسی انسان مدرن، موسسه مطالعاتی هاپکینز)
گوشواره دو:
مهمترین و اعجازانگیزترین راه فروشندگان برای ترغیب شما به خرید استفاده از برچسبهای مختلف تبلیغاتی «حراج» روی در و دیوار و شیشه مغازهشان است. محققان به این نتیجه رسیدند که نصب برچسب «۵۰درصد تخفیف» بسیار برای مردم وسوسهانگیز و جذاب است و خیلی از مشتریان بدون اینکه اطلاعی در مورد قیمت واقعی و معقول کالا داشته باشند در مقابل این مغازهها توقف و حتی گاهی اوقات بدون نیاز به آن کالا نسبت به خریداریاش اقدام میکنند.
منبع: مجله بهداشت زنان
